fbpx
Home Thema'sBemoediging Dit moet je weten over Eeuwigheidszondag

Dit moet je weten over Eeuwigheidszondag

door Daniëlle Heerens

De laatste zondag voordat de adventstijd begint, is het Eeuwigheidszondag; dan gedenkt de gemeente de overledenen van het afgelopen jaar.

Lange tijd was zo’n gedachtenisdienst in protestantse kerken taboe. Het herdenken zou lijken op bidden voor of zelfs tot de overledenen. Daar hebben de reformatoren Luther en Calvijn voor gewaarschuwd. De gestorvenen zijn in Gods hand. Aan hun lot kunnen we niets veranderen, ook niet door voor hen te bidden. Het is aan Gods genade hoe het hun vergaat. Bidden doen we tot God. Hoe dierbaar onze gestorvenen ook zijn, zij kunnen ons niet meer horen.

Toch hebben verdriet en rouw wel een plaats gekregen in de kerken van de Reformatie, ook in de eredienst. In sommige protestantse kerken kent men het gebruik van ‘rouw in de kerk brengen’. De zondag na een overlijden komt de familie samen naar de kerk waar de overledene thuishoorde. In gebed en preek besteedt de dominee aandacht aan het verdriet. In de meeste protestantse kerken wordt op de zondag na een overlijden de naam van de gestorvene genoemd, er is een moment stilte, een kruisje of steen krijgt een plaats of een speciaal lied wordt staande gezongen. Terwijl in de samenleving de aandacht voor herdenken is toegenomen, is ook in kerken het jaarlijkse herdenken herontdekt. Meestal met een speciale gedachtenisdienst op de laatste zondag van het kerkelijk jaar.

Dat de gedachtenisdienst plaatsvindt op de laatste zondag van het kerkelijk jaar is een traditie uit Duitsland. In 1816 stelde de koning van Pruisen deze dag in als ‘dodenzondag’, vanwege de vele doden die door oorlogen in die tijd te betreuren waren. In sommige kerken worden van oudsher op oudejaarsavond de namen genoemd.

Andere protestantse kerken sluiten aan bij de katholieke traditie, waarin de heiligen en gestorvenen al sinds de middeleeuwen op 2 november (Allerzielen) worden herdacht. Rond die periode zijn er de laatste jaren ook steeds meer herdenkingen buiten de kerk, georganiseerd door uitvaartondernemers, begraafplaatsen en zorginstellingen.

Ook in de kerk zijn het delen van verdriet en het bieden van een rustmoment een belangrijke motivatie voor een gedachtenisviering. Maar gedenken in de kerk gaat verder dan dat. Er is het gebed om kracht, en de troost dat het leven niet eindigt met de dood. In de reformatorische traditie is het stilstaan bij een overlijden ook belangrijk om de ‘roepstem’ die ervan uitgaat. Het is een gelegenheid voor de aanwezigen om te beseffen: ook jouw leven komt ten einde. Ben je daar klaar voor?

Gedenken gaat ook om verbondenheid en gemeenschap Dat hebben christenen van de joodse traditie geleerd. Daarin worden bij het gedenken van gestorvenen in de synagoge en thuis speciale gebeden gezegd. Het zijn uitbundige gebeden, waarin de Eeuwige wordt verheerlijkt om zijn grootheid en goedheid. In het jodendom is het besef sterk dat ieder mens, iedere generatie, een schakel is in de lange geschiedenis van God met mensen. Door het gedenken blijven de gestorvenen en de levenden verbonden, zij zijn een gemeenschap in God.

Verbondenheid met wie ons voorgingen en wat zij ons hebben voorgeleefd, zien we terug in het herdenken in de kerk. Ds. Mirjam Kollenstaart schrijft in haar blog: Eeuwigheidszondag is wat mij betreft dan ook geen dag om alléén maar te rouwen om wie we zijn verloren… Want in de kerk gaat het om Christus. Gaat het om de levende Heer. Eeuwigheidszondag gaat over het leven. Het leven met de Heer die leven geeft.

Lees ook: Hoe help je iemand in rouw?

Tekst: © Elisabethbode (Beate Rose)

De Elisabethbode is een magazine dat ingaat op actuele geloofs- en levensvragen van mensen van vandaag. Het biedt op persoonlijke manier bemoediging en steun vanuit het christelijk geloof. Dat gebeurt in een gevarieerde mix met verhalen van mensen over hoe zij het geloof vertalen naar hun dagelijks leven, met informatieve achtergrondartikelen en reportages over relevante thema’s, een pastorale vragenrubriek, herkenbare columns en gedichten. Er is ook volop plaats voor schitterende natuurfotografie, kunst, humor, psychologie en duurzaam leven. Het magazine richt zich op iedereen vanaf 50 jaar. Bent u nog geen abonnee? Bekijk dan onze abonnementen en word lid!

 

Reageren

* Door dit formulier te gebruiken, gaat u akkoord met de opslag en verwerking van uw gegevens door deze website.

Copyright © Royal Jongbloed All Rights Reserved