fbpx
Home Thema'sGeloven Wat zegt de Bijbel over buren?

Wat zegt de Bijbel over buren?

Excuuswijn voor de buren

door Caroline de Vente
Wat zegt de Bijbel over buren?

Burenhulp, burenruzie, burengerucht, leentjebuur, overbuur: er zijn veel samenstellingen waarin buren een rol spelen. Maar wat is eigenlijk een buur? De meest pakkende omschrijving vond ik: ‘een buur is een persoon die in andermans omgeving woont’. Dat kon weleens een buitengewoon belangrijk kenmerk van buurmanschap zijn: ik ben iemand die in andermans omgeving woont.

Een slechte buur heeft meer invloed op je leven dan een goede vriend

Elk mens heeft behoefte aan een eigen plekje, een thuis. Met een te hoog geluidsvolume of met rook uit je bbq kun je behoorlijk inbreken in andermans omgeving, het privédomein van je buren. Dan is het raadzaam om snel met een goede fles excuuswijn op de stoep te staan…

Slechte buur

Kenmerkend voor goed buurschap is dat je altijd bewust rekening met elkaar houdt. ‘Behandel anderen dus steeds zoals je zou willen dat ze jou behandelen. Dat is het hart van de Wet en de Profeten’ (Matteüs 7:12). Je woont immers in elkaars omgeving en mag daarom van elkaar respect voor elkaars privacy verwachten. Wie dat aan z’n laars lapt, ontwricht de kleinschalige samenleving die een buurt vormt.

Wanneer een goed gesprek daarover geen soelaas biedt, kun je soms niet anders dan officiële instanties te hulp roepen. Maar dan is er aan alle woongenot doorgaans allang een einde gekomen en lijkt verhuizen eenbetere optie. Het spreekwoord ‘een goede buur is beter dan een verre vriend’ mag waar zijn, het tegendeel geldt evenzeer: een slechte buur heeft meer directe invloed op je leven dan tal van goede vrienden!
In de Bijbel is een van de bekendste verhalen over slechte buren dat van koning Achab en de wijnboer Nabot, wiens wijngaard aan de paleistuin grenst (1 Koningen 21). Koning Achab wil die wijngaard hebben. Aanvankelijk doet hij een zakelijk voorstel, maar als Nabot dat afwijst, laat Achab – ingefluisterd door zijn ambitieuze gemalin Izebel – Nabot elimineren om diens land te verkrijgen.

Zouden we voor ‘buur’ ook het bijbelse woord ‘naaste’ mogen invullen?

Ontaard nabuurschap

Er is nóg een veelzeggend bijbelverhaal over ontaard nabuurschap en de gevolgen daarvan, en dat komt op het conto van koning David (2 Samuel 11). Als zijn leger aan het front verkeert, onder aanvoering van z‘n buurman Uria, laat David zijn oog vallen op diens vrouw.

En hoewel je zou kunnen zeggen ‘It takes two to tango’ en Batseba beter binnen had kunnen baden, legt de profeet Natan de verantwoordelijkheid geheel bij David. Verstand en geweten leggen het af tegen lust en begeerte, en dat leidt uiteindelijk tot de dood van twee mensen: Uria en het in overspel verwekte kind.

Misschien mogen we uit dit verhaal concluderen dat tussen buren altijd enige reserve op zijn plaats is. Maar meer nog: zouden we voor ‘buur’ ook woord ‘naaste’ mogen invullen? Daarmee is in elk geval vanuit bijbelsperspectief duidelijk dat we geroepen zijn om te allen tijde naaste te zijn voor hen die naast, onder en boven ons wonen. Onvermijdelijk komen ze vroeg of laat ‘op onze weg’, zelfs al kan het in onze tijd soms enige tijd duren voor je weet wie eigenlijk je buren zijn…

Brood en toiletpapier

Het spreekwoord ‘Een goede buur…’ is een variant op Spreuken 27:10 en kan in allerlei situaties werkelijkheid worden. Je hoeft geen goede vrienden te zijn om in ‘noodgevallen’ op elkaar te kunnen terugvallen.

Een ritje naar het ziekenhuis, een rol toiletpapier lenen, een oogje op elkaars huis houden tijdens de vakantie. Meer verwacht je eigenlijk niet van elkaar, al zijn er in ons land wel streken waar aan het nabuurschap nog allerlei traditionele verplichtingen zijn verbonden, bijvoorbeeld rond geboorte, huwelijk en overlijden. Niemand zal twijfelen aan de zin van goed nabuurschap. Het vormt bovendien een sterk vangnet tegen vereenzaming

Jezus verwijst naar dit nabuurschap in zijn onderricht over het gebed (Lucas 11:5-13). Hoewel Hij daar spreekt over ‘vrienden’, is duidelijk dat het hier gaat om buren.

Er wordt ’s nachts op de deur geklopt. Daar staat de buurman, met de vraag of hij brood mag lenen, want er is een onverwachte gast gearriveerd. En in de oosterse gastvrijheidstraditie is het ondenkbaar dat er dan geen maaltijd wordt opgediend. Een noodgeval dus!

De buurman zal – weliswaar grommend, want hij sliep al zo lekker – voldoen aan het verzoek. Want dat doe je als goede buur. Jezus gebruikt dit verhaal over de goede buurman als beeld van God, die onze gebeden verhoort: ‘Want wie vraagt ontvangt, en wie zoekt vindt, en voor wie klopt zal opengedaan worden.’

Uit de Bijbel:

Een buur dichtbij is beter dan een broer ver weg.

Spreuken 27:1 (Willibrordvertaling)

Wat zegt de Bijbel over buren en naasten? Verder lezen:

  • Lucas 11:5-13
  • Job 6:14
  • Hebreeën 13:1-2

Om over na te denken:

  • Wat kan de bijbelse opdracht de naaste lief te hebben, toevoegen aan goed buurschap?
  • Hoe zou u handelen, wanneer het gedrag van buren uw woongenot ernstig aantast?
  • Noem voorbeelden van hoe u als christen een positieve invloed kunt hebben op uw straat of wijk. En… neem u voor ze in praktijk te brengen.

Dit artikel is eerder gepubliceerd in Elisabeth (2018, editie 14). Wil je ook de Elisabeth ontvangen? Neem een abonnement.

Lees ook:

Tekst: © Elisabeth (Henk Fonteyn)
Beeld: Rodnae Productions (via Pexels)

Copyright © Royal Jongbloed All Rights Reserved