Er zijn diverse misvattingen over hoogsensitiviteit. Zo leeft het beeld dat dit persoonlijkheidskenmerk vaker voorkomt bij vrouwen dan mannen. Daarnaast denken veel mensen dat alle HSP’ers verlegen in een hoekje zitten. De werkelijkheid is genuanceerder en kleurrijker, vertelt psychosociaal hulpverlener Nellie de Visser.
,,Om te beginnen zijn evenveel mannen als vrouwen hoogsensitief. Maar terwijl het in onze maatschappij redelijk geaccepteerd is als vrouwen extra gevoelig zijn, ligt dat voor mannen moeilijker. Van hen wordt toch meer kracht en stoerheid verwacht. Mannen die niet aan dat beeld voldoen, krijgen als kind en jongere vaak met veel afwijzing te maken.
Van mannen wordt toch meer kracht en stoerheid verwacht
In haar boek Waardevol hooggevoelig schrijft Marit Goessens dat het voor mannen een taboe kan zijn om gevoeliger of ‘vrouwelijker’ te zijn dan hun seksegenoten, omdat hun omgeving het als onmannelijk ziet. Daardoor kunnen ze worstelen met hun hooggevoeligheid, zeker in contact met niet-HSP-mannen die zich dominant gedragen, en die diepgravende gesprekken uit de weg gaan. Je ziet dat een deel van de hoogsensitieve mannen daardoor gemakkelijker contact maakt met vrouwen. Ik denk overigens wel dat mannen minder snel hulp zoeken: ook in mijn praktijk zijn vrijwel alle hoogsensitieve cliënten vrouw.”
Rustzoekers en prikkelzoekers
Dat alle HSP’ers stil en teruggetrokken zouden zijn, is eveneens een misverstand. Nellie zelf is bewijs van het tegendeel. Ze kan boeiend en levendig vertellen over haar leven en werk. ,,Ik heb weliswaar regelmatig rust nodig, maar daarnaast ook uitdaging. Ik leer graag nieuwe dingen, pak regelmatig een nieuwe studie op en hou ervan om tijdens gesprekken de diepte in te gaan. In het begin herkende ik me dus ook maar deels in de beschrijving van hoogsensitiviteit. Nu is dat anders, want tegenwoordig worden meerdere typen HSP’ers onderscheiden.”
Het is belangrijk om de balans te bewaren
Van de hooggevoeligen is volgens Nellie zeventig procent ‘rustzoeker’. Dit zijn voor het merendeel introverte mensen. Dertig procent van de hooggevoeligen is ‘prikkelzoeker’, zij houden van activiteit en nieuwe dingen ervaren. Van hen is ongeveer de helft introvert en de helft extravert. ,,Al die typen hebben eigen sterke kanten en valkuilen. Daarom is het zo belangrijk dat ze de balans bewaren. Bijvoorbeeld door grenzen te stellen, goed voor zichzelf te zorgen en rust en activiteit af te wisselen.”
Kerntalenten en valkuilen van hoogsensitieven
Een deel van de hoogsensitieve personen heeft baat bij contact met gelijkgestemden. Nellie vertelt dat ze onlangs nog werd gebeld door een hoogsensitieve man, die op zoek was naar een christelijke ‘lotgenotengroep’. ,,Zelf spreek ik liever van een groep gelijkgestemden of een zelfhulpgroep, want hooggevoeligheid is geen stoornis of ziekte: het is een andere manier van ‘voelen’ – opmerken, verwerken en reageren.
Er zijn op internet wel mogelijkheden om in contact te komen met andere HSP’ers. Maar als je persoonlijk contact wilt, begin dan eenvoudig: met de hooggevoelige mensen die je al kent. Spreek met een of meer mensen af voor koffie, vertel hoe je het ervaart om een HSP te zijn, bemoedig elkaar en geef onderling tips. Het is echt een zegen als mensen begrijpen waar je het over hebt en je veel in elkaar herkent!”
Empathie, verantwoordelijkheidsgevoel, sterke intuïtie, zorgzaam en creatief
Ten slotte adviseert Nellie: ,,Zie niet alleen de valkuilen van hoogsensitiviteit – die merk je vanzelf wel – maar vooral ook de voordelen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat HSP’ers bijzondere kerntalenten hebben, zoals empathie, verantwoordelijkheidsgevoel, een sterke intuïtie, zorgzaamheid en creativiteit. Dat zijn toch mooie gaven van God?”
Vier typen HSP:
- Introverte rustzoeker
- Introverte prikkelzoeker
- Extraverte rustzoeker
- Extraverte prikkelzoeker
Meer lezen:
- Lees het themanummer 4-2023 van het magazine Elisabeth over hoogsensitiviteit.
- Elaine N. Aron – Hoogsensitieve Personen. Hoe je overeind blijft als de wereld je overweldigt
- Marit Goessens – Waardevol hooggevoelig. In relatie met God, jezelf en de ander
- Tom Falkenstein – Hoogsensitieve mannen. Hoe je je hooggevoeligheid als kracht kunt inzetten.
- Annemarie Pfeiffer – Hooggevoeligheid als kracht. (Alleen nog tweedehands verkrijgbaar)
- Grenzen. Wanneer zeg ik ja, wanneer zeg ik nee. Hoe bepaal ik mijn eigen grenzen. Henry Cloud & John Townsend.
- HSP Magazine, het tijdschrift over gevoelige zaken. www.hspmagazine.nl
Tekst: Petra Butler
Beeld: Ksenia Chernaya – pexels
Lees ook: De vrouw van dominee Tjerk van Dijk was hooggevoelig
Elisabeth Magazine verschijnt twee keer per maand met verrassende thema’s en onderwerpen. We gaan in op actuele geloofs- en levensvragen aan de hand van interviews, columns, gedichten, recensies en overdenkingen. Ken je ons al? Probeer de Elisabeth 6 keer op proef of sluit gelijk een abonnement af en ontvang 23 keer per jaar ons prachtige magazine.
Let op: de Paas- en Pinkstereditie is nu verkrijgbaar! Deel de Elisabeth uit in jouw buurt of aan vrienden en familie. Bestel tijdig je exemplaren.