Als er iemand in de Bijbel is die relativeert, dan is het Prediker wel! In zijn teksten komt hij over als een oude, wijze man die in zijn nadagen het leven overziet en tot de conclusie komt dat alles ‘ijdelheid’ is. Alles gaat voorbij en alles komt terug. Die betrekkelijkheid kent een ontspannen kant. Prediker roept dan ook op om te genieten. Ook elders in de Bijbel staan relativerende teksten. We hebben er vijf uitgelicht.
Prediker ziet de kringloop in het leven vooral terug in de tijd en in de natuur. Die cirkelgang vind je ook in het bijbelboek zelf. De beginwoorden (Prediker 1:2) komen aan het einde van het boek – in Prediker 12:8 – weer terug: ‘Lucht en leegte, alles is leegte.’
Geniet
De donkere kant van deze medaille is het gezwoeg, het niet weten waar alles toe dient. De andere kant is licht en luchtig: ach, het leven gaat toch zoals het gaat, in cirkels. Vergeet vooral niet te genieten wanneer het kan. Er is een tijd om te lachen, te dansen en te omhelzen. Geniet van eten en drinken, van kleuren en geuren. Laat alle zintuigen meedoen.
Genieten is bij Prediker een opdracht én een beloning. In Prediker 9:9b staat letterlijk: ‘Het is het loon dat God je heeft gegeven.’ Sta daar open voor en omarm het. Ook in andere bijbelteksten speelt relativeren een rol. Wees niet altijd zo zwaar op de hand en serieus, maar zie ook de betrekkelijkheid van dingen in. Wees nuchter en lach eens om jezelf en je zogenaamde zekerheden. Dat kan zo opluchten en ruimte geven! Zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament vinden we relativerende teksten terug.
Kijk
In de Bergrede lezen wij een oproep om niet bezorgd te zijn (Matteüs 6:25). Ach, wat zijn we toch vaak bezig met zorgen voor morgen. Niet doen, zegt Jezus. Kijk maar naar de vogels. Zij denken niet vooruit, leggen geen voorraden aan, maar ze krijgen genoeg voedsel van de hemelse Vader. En kijk eens naar de bloemen. Ze werken niet, maar ze zijn prachtig gekleed. Dus kijk eens goed om je heen en vertrouw erop dat er voor je gezorgd wordt. Leef in het heden en wees niet steeds bezig met garanties en verzekeringen. Wees niet krampachtig, maar leef met open handen.
Ga zitten
Ook Marta schiet in de kramp als Jezus bij haar op bezoek komt. Heel gastvrij is ze, maar ze gaat helemaal op in haar zorgen voor de gasten. Ze schiet door en komt niet toe aan zitten en luisteren. ‘Je maakt je veel te druk’, zegt Jezus tegen haar (Lucas 10:41). Ook wij maken ons soms te druk om het onkruid in de tuin, vieze ramen en het juiste recept voor gasten. Ga dan eens lekker zitten en luister naar wat de ander te zeggen heeft. Laat de boel de boel.
Verwonder
Jezus roept de mensen om Hem heen op om te worden als een kind, ‘want het koninkrijk van God behoort toe aan wie is zoals zij’ (Lucas 18:16b). Je hoeft niet groot, sterk en volwassen te zijn. Juist de zachte kracht van kinderen maakt hen geschikt voor Gods nieuwe wereld. Kijk maar eens naar (kleine) kinderen: ze verwonderen zich over iets nieuws en kunnen helemaal opgaan in hun spel. En als je ze vraagt van een hoogte te springen, doen ze dat. Ze vertrouwen er onvoorwaardelijk op dat jij ze opvangt. Hun overgave en verwondering zijn prachtig om te zien. En zijn een spiegel voor ‘grote’ mensen. Word als een kind!
Laat los
Als je heel eenvoudig gaat kamperen, neem je alleen mee wat je echt nodig hebt. De rest laat je thuis, dat is ballast. Dus kom je uit bij wat geld en kleding, een slaapzak, een matje, wat te eten, een paar pannen en vuur. Als Jezus de twaalf discipelen twee aan twee uitzendt, draagt Hij hun op niets mee te nemen voor onderweg. Ze mogen geen eten, tas of geld meenemen, alleen een stok (Marcus 6:8). Het relativeert onze drang naar spullen en zekerheid. Een tochtgenoot, een stok en vertrouwen in mensen en God zijn voldoende. De rest mag je loslaten.
Loslaten doet ook David, als hij op het punt staat om met Goliat te gaan vechten. Hij krijgt Sauls zware uitrusting aan, maar die past hem niet. Hij gaat op zijn eigen manier, zonder harnas, met alleen een stok, vijf stenen en een slinger. Je hoeft niet te doen wat anderen doen, zegt deze geschiedenis. Leg de verwachtingen van anderen naast je neer en zoek je eigen weg.
Bovenstaande voorbeelden hebben allemaal wel ergens iets te maken met vertrouwen. Een basisvertrouwen dat je in je leven altijd gedragen wordt, ook als het niet goed loopt of je het niet zo voelt. Het gaat om zien en je toevertrouwen aan de Eeuwige. Als je zo in het leven staat, dan kun je loslaten, relativeren en genieten. En doe dat laatste nooit met mate!
Tekst: © Elisabeth (Jeanet Aartsen)
Elisabeth is een magazine dat ingaat op actuele geloofs- en levensvragen van mensen van vandaag. Het biedt op persoonlijke manier bemoediging en steun vanuit het christelijk geloof. Dat gebeurt in een gevarieerde mix met verhalen van mensen over hoe zij het geloof vertalen naar hun dagelijks leven, met informatieve achtergrondartikelen en reportages over relevante thema’s, een pastorale vragenrubriek, herkenbare columns en gedichten. Er is ook volop plaats voor schitterende natuurfotografie, kunst, humor, psychologie en duurzaam leven. Het magazine richt zich op iedereen vanaf 50 jaar. Bent u nog geen abonnee? Bekijk dan onze abonnementen en word lid!
