In het dagelijks leven is Willem Lei IT-specialist, maar in zijn vrije tijd duikt hij graag in een ‘slachtofferrol’. Willem is namelijk Lotusslachtoffer. Hij is opgeleid om de rol van een slachtoffer na te bootsen tijdens EHBO-trainingen of bij scenario-oefeningen.
Uit wat voor nest kom je?
,,Ik ben de oudste van drie kinderen. Toen ik acht was, zijn we van Metslawier naar Dokkum verhuisd. Ik heb een prima jeugd gehad. Wij gingen naar de baptistengemeente en daar zat ik bij een leuke jongerenclub. Op mijn negentiende heb ik me laten dopen.”
Hoe was jij als kind?
,,Redelijk sportief. Ik heb allerlei sporten gedaan: korfbal, gym, waterpolo, maar ik mocht maar één sport kiezen van mijn ouders. Bij een basketbaltoernooi op school zei de scheidsrechter: ‘Je hebt wel talent.’ Dus het werd basketbal. Ik herinner me nog dat ik met de trainingen een soort balletschoentjes had: van die witte gymschoentjes met zo’n elastiek op de wreef. Dat was enorm gênant. Een vriend hielp me uit de brand en leende mij zijn buitenschoenen.”
Wat wilde je vroeger worden?
,,Dat wist ik lang niet. Ik heb allemaal van die studiekeuzetesten gedaan met vragen als: wat doe je liever: stopcontacten aanbrengen of een plank doorzagen? Mijn vader heeft toen geadviseerd dat ik iets met bouw timmeren zou doen. Officieel ben ik ook timmerman, maar ik heb daar nooit iets mee gedaan. Tijdens die opleiding kregen we les met de computer, met CAD. Dat ging me heel goed af, daarom ben ik Technische Informatica gaan doen. Nu werk ik bij de ING in het ondersteunend team voor IT. Ik gaf mijn collega’s daar les in het besturingssysteem Linux en twee middagen per week geef ik les in Linux op het Friesland College.”
Hoe heb je Sjoukje leren kennen?
,,Zij woonde twee straten verderop bij ons. Ik zag haar wel eens skeeleren. Toen zij naar de Universiteit in Groningen ging, zorgde ik dat ik bij haar in de bus zat. Dan ging ik stiekem mee naar Groningen en van daaruit weer naar Drachten, waar mijn opleiding zat. Aan het eind van de dag haalde ik haar ook weer op. Toen haar ouders gingen scheiden had ze wel enigszins steun aan mij. Ze zei: Als je verkering wil, moet je wel langs mijn vader. Die vond ons een ongelijk span, want ik was nog niet gedoopt. Ongeveer een jaar later ben ik tot bekering gekomen en las ik een tekst uit Spreuken: hoe lang luiaard zult gij nederliggen? En ik dacht: waarom pak ik niet gewoon door? Later las ik die tekst van de Kamerling uit Ethiopië: Wat is er op tegen dat ik gedoopt word? Dus toen heb ik me laten dopen. Een tijdje later ging ik weer op gesprek bij Sjoukjes vader en toen kreeg ik zijn toestemming. In 2005 zijn we getrouwd en we hebben nu vijf geweldige kinderen.”
Hoe zouden je vrienden je omschrijven?
,,Dat vind ik wel lastig. Ik denk: als vriendelijk, behulpzaam, leergierig en veelzijdig en dat ik een brede interesse heb. Wat ik zoal doe? Nou, schaken, pianospelen, sleutelen aan de motor, Grieks leren, en lesgeven. Ik houd ervan om uit te zoeken hoe dingen werken.”
Hoe ben je Lotusslachtoffer geworden?
,,Een vriend van me is bevelvoerder bij de brandweer en vroeg of ik een keer mee wilde spelen als slachtoffer bij brandweeroefeningen. Daarna kwam de vraag of ik een Lotus-opleiding wilde doen, maar ik had geen idee wat dat was. Lotus staat voor Landelijke Opleiding Tot Uitbeelding Slachtoffers. Er zit een opleiding in Emmen, daar ben ik vier jaar lang twee keer per maand naartoe geweest. Toen kwam ik erachter dat ik dit wel heel erg leuk vond.”
Wat leer je tijdens de opleiding voor Lotus?
,,We kregen opdrachten als bewusteloos of in shock zijn.” Om de eerste situatie te demonstreren legt Willem een stoel op de grond en gaat ernaast liggen. ,,Ik ensceneer nu dat ik van mijn stoel ben gevallen en bewusteloos ben. Vervolgens speel ik dat ik langzaam weer bijkom. Iemand in shock ziet er anders uit. Vaak is daarbij sprake van een interne bloeding. Je lichaam is dan in de overlevingsstand, dus je wordt lijkbleek. Van tevoren moet ik mezelf zo grimeren (schminken) dat de hulpverleners weten dat ik in shock ben. Ik maak het wat donker onder mijn ogen en neus, dan ziet het er écht uit. Vervolgens speel ik dat ik doodga.”
Welke eigenschappen heb je nodig om ‘Lotus’ te kunnen zijn?
,,Je moet goed kunnen improviseren. Van tevoren weet je niet wat voor letselgeval je krijgt. Het verhaal bij het ongeval moet je ter plekke verzinnen. Soms moet je je stil houden, dan mag je ook niet lachen. Dat is lastig, want ik houd van humor. Het is dus: ensceneren, grimeren en acteren. Het moet allemaal zo realistisch mogelijk zijn en aansluiten op het verhaal. ”
Waar word je als Lotus allemaal bij ingezet?
,,Onder andere bij de politie, de brandweer en bij EHBO-herhalingslessen of -examens. Dan kom ik daar binnenrennen met bijvoorbeeld een bloederige stomphand en roep: ‘Aahh, mijn hand.’ En dan moeten de cursisten uitzoeken wat er gebeurd is. In dit geval was mijn hand (zogenaamd dus) in de zaagmachine terecht gekomen. Eén keer hadden we een grote brandweeroefening op Terschelling, met alle hulpdiensten erbij. Er werd een grote natuurramp nagebootst en wij werden met een bus van de rampplek naar een eerstehulppost geëvacueerd. Ik had een grote hoofdwond en was niet aanspreekbaar. De hulpverleners hebben toen een infuus aangelegd en ik moest aan de beademing.”
Wat zou je nog eens willen doen?
,,Oefenen met een speciaal team in Groningen dat aardbevingen naspeelt. Ze doen daar oefeningen met grote rotsen en puin waaruit je mensen weg moet slepen. Ik zou daar best een keer onder het puin willen liggen. In het echt lijkt het me vreselijk om zo opgesloten te zitten, maar bij zo’n oefening weet je dat ze je uiteindelijk vinden en dat je in goede handen bent.”
Wat is het grootste leermoment in je leven?
,,Dat ik mezelf mag accepteren, voor mezelf mag opkomen en dat ik me niet druk hoef te maken voor de dag van morgen. Alle scenario’s die ik moet naspelen, kunnen ook in het echt gebeuren. Tegelijk heb ik het vertrouwen dat God, als mij iets zou overkomen, ook daarbij is. Hij zorgt voor ons. Een belangrijke les die ik ook mijn kinderen mee wil geven. Van nature ben ik introvert, maar ik laat nu meer van me horen. Als ik ergens goed in ben, wil ik mijn zegje wel doen. Dan luisteren mensen ook naar me. Bijvoorbeeld met lesgeven: ik word er beslist niet rijk van, maar ik geef iets door aan de volgende generatie. Ook als ‘Lotus’. Ik mag nu bij de brandweer de derde lichting mee helpen opleiden, dat vind ik geweldig.”
Tekst: Daniëlle Feddes
Beeld: Henrieke van Assen
Dit levensverhaal komt uit Elisabeth Magazine No 16-2023. Wil je ook graag de Elisabeth zelf ontvangen of doorgeven aan iemand anders? Neem dan nu een abonnement. Je ontvangt nu tijdelijk bij een jaarabonnement het boek ‘De hemel op straat’.