Een christen gelooft dat er meer is tussen hemel en aarde, dat God het leven zin geeft. Maar hoe zit dat met mensen die niet geloven? Misschien zijn we als christenen geneigd te denken dat veel mensen om ons heen vooral gericht zijn op hun eigen geluk, dat ze leven voor het materiële en als het meezit ook een beetje voor de ander. Maar doen we daarmee de waarheid wel recht?
Volkskrant-journalist Fokke Obbema overleefde ternauwernood een hartinfarct. Die ervaring zette hem aan het denken over zijn leven en de zin daarvan. Hij interviewde daarover een flink aantal Nederlanders en publiceerde die gesprekken in een veelbesproken artikelenserie en in een boek De zin van het leven. Onder zijn gesprekspartners bevinden zich mensen van allerlei pluimage: natuurwetenschappers, politici, een begrafenisondernemer en een bergbeklimmer, psychologen en schrijvers. Sommigen zijn gelovig, de meesten niet. Enkelen van hen hebben vrede met het idee dat er geen zin te vinden is. Ze willen uit het leven halen wat erin zit. ‘Het gaat erom dat je zin in het leven hebt’, zeggen ze. ‘De zin, dat is de vervoering van in leven zijn’, zegt een van hen. Maar de meesten verlangen ernaar van betekenis te zijn. ‘Een goed mens zijn’, ‘een betere wereld tot stand brengen’ of ‘een steentje bijdragen aan het grote gebouw van menselijke kennis’. Het grootste deel ervaart zin in ‘de liefde’ of ‘zorgen voor de ander’. Antwoorden die een christen niet zouden misstaan.
Diepe behoefte
,,Sommige christenen gaan er misschien iets te gemakkelijk van uit dat zij de ervaring hebben van zin en dat de ander een leegte heeft. Dat is maar zeer de vraag”, zegt Govert Buijs. ,,We zoeken allemaal naar zin, want zonder betekenis kunnen we niet leven. Letterlijk. Denk maar aan depressies. Als je denkt dat christenen automatisch zingeving in hun bestaan ervaren, dan doe je geen recht aan de diepe behoefte aan zingeving die vrijwel ieder mens heeft.”
Zin geven doen mensen, gelovig of niet, op drie manieren, zegt Govert Buijs.
- Allereerst is er het materiële. Eer, bezit, imago. ,,En daar doen christenen net zo hard aan mee; ook zij zijn vatbaar voor deze verleiding.”
- Een laag dieper kom je in de sfeer van relaties, familiekring, naasten. Wie ben ik voor de ander?
- Als mensen ouder worden, komt de vraag: wat geef ik door? Niet alleen via je kinderen, maar in het algemeen aan de samenleving of aan de volgende generatie. ,,Religie helpt daarbij wel. In de Bijbel gaat het over wie je bent, waarom je de dingen doet en over je relatie met de mensen om je heen. Het belang van eer, bezit en imago wordt van meet af aan gerelativeerd. Kinderen krijgen dat al jong mee en gaan dat vaak ook praktiseren. Vandaar dat er zoveel christenen actief zijn in het vrijwilligerswerk. Het wordt ze met de paplepel ingegoten.”
Govert J. Buijs is bijzonder hoogleraar politieke filosofie en levensbeschouwing aan de Faculteit der Wijsbegeerte, Vrije Universiteit Amsterdam. Ook doceert hij ‘filosofie van de economie’ aan de Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde aan deze universiteit. Het hele interview met hem is te lezen in Elisabeth nr. 8.
Lees hier ook meer over zijn nieuwste boek.
Tekst: © Elisabeth (Jacomine Oosterhoff)
Beeld: Studio Rebel
Elisabeth is een magazine dat ingaat op actuele geloofs- en levensvragen van mensen van vandaag. Het biedt op persoonlijke manier bemoediging en steun vanuit het christelijk geloof. Dat gebeurt in een gevarieerde mix met verhalen van mensen over hoe zij het geloof vertalen naar hun dagelijks leven, met informatieve achtergrondartikelen en reportages over relevante thema’s, een pastorale vragenrubriek, herkenbare columns en gedichten. Er is ook volop plaats voor schitterende natuurfotografie, kunst, humor, psychologie en duurzaam leven. Het magazine richt zich op iedereen vanaf 50 jaar. Bent u nog geen abonnee? Bekijk dan onze abonnementen en word lid!
