Al ruim 18 jaar bezoeken Jan (79) en Anneke Best (73) uit Alphen aan den Rijn zeevarenden en brengen ze het evangelie van Jezus, het levende Brood, aan boord. Ze delen bijbels, warme kleding en (voedsel)pakketten uit. ,,Zeelieden zitten vaak maanden op zee, ver van huis en haard om de kost te verdienen. Er is veel eenzaamheid.”
Zodra Jan via internet ziet dat er weer een schip in IJmuiden is aangemeerd, laden hij en Anneke de auto in en rijden ze naar de haven. Ze weten nooit van tevoren wat ze aantreffen en ook de zeelieden weten niet dat ze komen. ,,We stappen zo het schip op.”
Seamen’s Mission
In de kelder en garage van hun huis liggen stapels kleding, mutsen, schoenen, flessen shampoo, tubes tandpasta en stukken zeep. Anneke: ,,Aanvankelijk gaven we alleen bijbels, tot ik een keer een Filipino zag met alleen een T-shirtje aan. Véél te koud voor op zee. Toen ben ik ook kleding en andere spullen uit gaan delen.”
Ik zei: Heer, ik hoef niet meer te werken, wat kan ik voor U doen?
Door een reorganisatie op zijn werk kon Jan al met 55 jaar met pensioen. ,,Ik zei: ‘Heer, ik hoef niet meer te werken. Wat kan ik voor U doen?’ In 2006 hoorde ik over een Nederlandse zendelinge in Alaska die betrokken was bij Seamen’s Mission. Zij wilde dit werk onder zeelieden ook opzetten in Amsterdam, in die tijd zo’n beetje de enige cruisehaven in Nederland. Hier was ik naar op zoek!”
Cruiseschepen
Maar het werd geen succes. ,,Amsterdam is een turnaround port”, legt Anneke uit. ,,De passagiers gaan daar van boord en de nieuwe gasten komen aan boord. De zeelieden hadden geen tijd om naar ons gebouw van Seamen’s Mission te komen, ze waren veel te druk op dat moment.” Jan en Anneke besloten daarna om zelf de bemanning op de cruiseschepen te gaan bezoeken in plaats van hen naar een gebouw te laten komen.
Terwijl de passagiers vakantie vierden, hielden de christelijke zeelieden ‘s avonds laat nog samenkomsten
Aan boord troffen ze vaak twee heel verschillende werelden aan. Anneke: ,,Terwijl de passagiers vakantie aan het vieren waren, hielden de christenen onder de zeelieden na een lange dag werken ’s avonds laat nog samenkomsten met elkaar. Kwamen er mensen tot geloof, dan werden ze ’s nachts gedoopt in het zwembad.”
Vrachtschepen
In coronatijd mochten Jan en Anneke niet aan boord komen. Ze bezoeken sindsdien vrijwel uitsluitend vrachtschepen. ,,De bemanning zit vaak lang op zee”, vertelt Jan. ,,De schepen varen van industriehaven naar industriehaven. Deze havens liggen te ver van de bewoonde wereld. Vaak hebben de mannen geen geld en geen vervoer om spullen te kopen. Anneke heeft dan shampoo, zeep, een handdoek en wat lekkers voor ze. Dat is heel welkom.”
Alles wat je voor de geringste van mijn broeders hebt gedaan, dat heb je voor Mij gedaan
Jan en Anneke beschouwen dit werk als hun roeping. Jan pakt zijn Bijbel erbij en leest voor: ‘Wie iemand ontvangt die door Mij gezonden is, ontvangt Mij, en wie Mij ontvangt, ontvangt Hem die Mij gezonden heeft.’ En: ‘Alles wat jullie gedaan hebben voor een van de geringsten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor Mij gedaan.’ Anneke: ,,Wij willen de opgestane Jezus bekendmaken onder de volken. Wij zeggen bijvoorbeeld weleens tegen hindoes aan boord: ‘Jullie hebben meer dan dertig miljoen goden die je allemaal tevreden moet stellen. Wij hebben één God, die leeft en geeft!’”
Flessenscheepje
Ze ontvangen veel spullen en giften voor het werk. De bijbels krijgen ze van Stichting Het Havenlicht. ,,We bidden altijd dat we de mensen mogen spreken die God op het oog heeft”, zegt Anneke. ,,Ik heb wel meegemaakt dat ik nog één tandenborstel in de auto had. Vervolgens kwam er iemand naar me toe: ‘Hebt u nog een tandenborstel voor mij, want ik ga negen maanden aan boord en heb geen tandenborstel.’” Toen ze een keer een lading warme jacks kregen, konden ze die aan Indiërs geven die op het punt stonden op weg te gaan naar de Noordpool.. Jan: ,,Dan zien we echt dat de Heer dat stuurt.”
We zien echt dat de Heer het stuurt
Doordat Jan zelf als stuurman heeft gevaren, kent hij het leven van een zeevarende. Hij heeft altijd een flessenscheepje voor de kapitein bij zich om het ijs te breken. ,,Als je de kapitein hebt, heb je het hele schip”, zegt hij lachend.
Ballast overboord
Soms kan hij ze zelfs advies geven. Zo sprak hij een Filipijnse kapitein die in de winter moest oversteken naar Canada. Jan: ,,Veel kapiteins hebben geen ervaring met de Noordelijke IJszee. Lege schepen gaan in ballast voor een betere stabiliteit. Maar dat ballastwater moet er wel op tijd uit, anders bevriest het en kun je het er niet meer uit krijgen. Ik zei tegen hem: ‘Denk erom dat je op tijd je ballast eruit gooit.’ De kapitein was in tranen. Hij had de hele nacht liggen tobben over een oplossing. Dat die nu juist van een zendeling kwam, zag hij echt als een woord van God.” Anneke: ,,Kapiteins zijn vaak eenzaam. Ze kunnen niet amicaal met de bemanningsleden omgaan. Zeker binnen de Aziatische cultuur is dat niet gepast. Maar Jan gedraagt zich als hun gelijke. Ze stellen het op prijs dat ze op hetzelfde niveau kunnen praten.”
Warm onthaal
In een schrift houdt Jan alle schepen bij die ze bezocht hebben. De teller staat al op twaalfhonderd. Worden ze ook weleens weggestuurd? ,,Heel sporadisch. Het is maar drie keer gebeurd”, antwoordt Jan. ,,We worden bijna altijd warm onthaald”, zegt Anneke. ,,Ze zijn ver van hun familie vandaan, soms zijn ze de enige christen aan boord. Als wij dan het evangelie van Jezus, het levende Brood, met hen delen, zijn ze blij. Ze waarderen de bijbels, de aandacht. Dat er iemand komt en met ze bidt.”
Ze waarderen de bijbels, de aandacht en dat er iemand komt en met ze bidt
Jan laat ze soms in hun eigen taal een gedeelte uit Filippenzen 4 lezen, waarin staat dat de Heer nabij is en dat we zijn vrede kunnen ontvangen. ,,Er is doorgaans veel spanning aan boord, vooral bij de kapitein. Die heeft de verantwoordelijkheid voor de bemanning en de veiligheid en er moet ook nog geld verdiend worden. Zo’n tekst over vrede in je hart spreekt ze dan enorm aan.”
Bijzondere ontmoetingen
Jan: ,,Een keer was het glad en mistig en we twijfelden of we wel zouden gaan. Door de hele toestand waren we een uur later dan gebruikelijk. De kapitein had zojuist allerlei besprekingen gehad, maar had nu alle tijd voor ons. Ik vroeg: ‘Bent u christen?’ ‘Nee’, zei hij, ‘maar mijn vrouw en mijn schoonvader wel en die bidden elke dag voor mij, al vijftien jaar.’ We hebben hem verteld over de liefde van Jezus. De volgende dag kregen we een e-mail van zijn vrouw. Ze schreef: ‘Wij bidden elke dag dat iemand ergens op de wereld mijn man vertelt over de liefde van de Here Jezus. Jullie zijn instrumenten in Gods hand.’ Waren we een uur eerder geweest, dan had de kapitein geen tijd voor ons gehad.”
Het gaat niet om het oogsten, maar om het zaaien
Anneke: ,,En een man uit India schreef dat hij in de Bijbel is gaan lezen en niet meer kon stoppen. Later is de hele familie van die man tot geloof gekomen. Hij deed aan boord bijbelstudie en daar kwamen ook weer mensen tot geloof. Vaak horen we echter niets meer, maar dat maakt niet uit. Het gaat niet om het oogsten, maar om het zaaien.”
Op de zwiepende loopplank
Hoe lang willen ze nog doorgaan? Jan: ,,Het is inspannend werk. Elke keer moet ik zestig treden op de zwiepende loopplank omhoog. Dan vraag ik eerst welke nationaliteiten aan boord zijn en vervolgens loop ik terug naar de auto om lectuur in hun taal te halen. Soms kom ik buiten adem weer boven. Maar zolang ik me goed voel, ga ik door.”
Anneke: ,,We hopen dit werk nog lang samen te kunnen doen. Voorheen kwam ik met de kleren aan boord, maar dan hadden ze meer interesse voor de kleding dan voor het Woord van God. Daarom blijf ik bij de auto op de kade om te bidden en deel ik de kleding daar uit. En kruisen met de naam Jezus erop. Wij horen vaak dat de zeelieden denken dat Nederland zo’n goddeloos land is, en dan komt er zo’n echtpaar vertellen over Jezus. Dat maakt diepe indruk.”
Tekst: Daniëlle Feddes-Vis
Beeld: Elisabeth Ismail en privé
Wil je meer lezen over dit werk? Kijk dan op https://www.havenlicht.com/
Dit verhaal komt uit het Paasnummer van Elisabeth magazine (no. 6-2024). Dit Paasnummer bestellen? Dat kan, maar wees er snel bij, op=op!
Wil je ook elke veertien dagen ons magazine ontvangen? Word dan vandaag nog abonnee! Zo help je mee ons blad te steunen en het evangelie te verspreiden.