fbpx
Home Thema'sGeloven Zo blijf je fris en krachtig in de derde leeftijd

Zo blijf je fris en krachtig in de derde leeftijd

Ouderdom als kroon op het leven

door Daniëlle Heerens

‘Ik kom precies over een jaar bij u terug. Dan zal uw vrouw Sara een zoon hebben. Nu waren Abraham en Sara op hoge leeftijd gekomen. Daarom lachte Sara in zichzelf. Zou de liefde voor mij dan nog weggelegd zijn?’
Genesis 18: 10-12

In de Bijbel wordt ouderdom gezien als de kroon op het leven (Spreuken 16:31). Van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde wordt verkondigd dat er ‘geen zuigeling zal zijn die slechts enkele dagen leeft, geen grijsaard die zijn jaren niet voltooit; een kind zal pas sterven als honderdjarige’ (Jesaja 65:20). Hoge ouderdom geldt als een zegen: met een Bijbelse leeftijd wordt een heel hoge leeftijd bedoeld. ‘Zo oud als Metusalach’, is een bekende uitdrukking, hij werd 967 jaar (Genesis 5:27)!

Maar leeftijd zegt niet alles! ‘Niet de ouderdom maakt wijs, de jaren leiden niet vanzelf tot een juist oordeel’ (Job 32:9). Het spreekwoord zegt: wijsheid komt met de jaren. De Bijbel zegt: (levens)wijsheid komt van God. ‘Het is de Geest van God in de mens, het is de adem van de Ontzagwekkende die inzicht brengt’ (Job 32:8). We hebben die levenswijsheid nodig in alle fasen van ons leven, om gaandeweg inspirerend oud te worden!

Het Zwitserleven-gevoel: een leuk en lekker leven waar je nooit aan toekwam

De ‘derde leeftijd’ lijkt voor veel mensen een kramp: nu moeten we genieten, vitaal zijn, realiseren en beleven waar we nog niet aan toe gekomen zijn. We hebben weinig tijd over en moeten eruit halen wat er in zit. Het Bijbelse beeld relativeert. Zoals álles van waarde is, kan de mens de zegen van het ouder worden alleen maar ontvangen, niet zelf realiseren. Ouder worden is een proces dat ons leven begeleidt, vanaf de geboorte begint een mens te groeien. Groeien is openstaan naar de toekomst en ouder worden is levenservaringen bijeenbrengen.

Het ‘Zwitserleven-gevoel’ schetst een beeld van de derde leeftijd als een leuk en lekker leven waar je nooit eerder aan toekwam. De Bijbel is veel realistischer. Alleen maar leuk en lekker is het leven nooit. Ouderdom is ook de fase waarin het oog verzwakt (Genesis 27:12), de energie vermindert (1 Samuel 2:22 e.v.). De tijd waarvan je zegt: ‘In deze jaren vind ik weinig vreugde meer.’ (Prediker 12:1) Maar een gelovig mens weet: ik hoef het niet allemaal krampachtig in dit leven mee te maken. Het zicht op het leven na de dood voedt de hoop op wat ons in de toekomst te wachten staat.

Goed oud worden is zinnig oud worden. Mensen zijn niet alleen van waarde voor het krijgen van kinderen of het deelnemen in het arbeidsproces. Ook de manier waarop we dingen ervaren en gebeurtenissen ondergaan, draagt bij aan de manier waarop de samenleving zich ontwikkelt. We kunnen schoonheid ervaren, liefde die ons wordt bewezen, een moment van aandacht, een kleine attentie of het genieten van een maaltijd – kleine dingen waar je niets voor hoeft te doen, maar die je toevallen. Luisteren naar muziek, kijken naar de eendjes in het park, een kleinkind op schoot – het heeft niets actiefs en toch wordt er zin geschapen. (F. de Lange, Levenskunst voor ouderen, 2008).

Je bent geen dertiger meer, maar het groeien gaat door

Als kinderen de deur uitgaan, als een beroepscarrière wordt afgesloten, als het aan je lichaam te merken is dat je geen dertiger meer bent, kom je in een andere levensfase, maar gaat het groeien door. Er valt voor veel te kiezen. Wat wil ik met dit deel van mijn leven? Wat heeft God voor mij te doen, hoe kan ik Hem in deze fase dienen, hoe ga ik geïnspireerd (en inspirerend voor de generatie na mij) de toekomst tegemoet?

De mensen in de Bijbel houden van het leven en zien dat in de allereerste plaats als een geschenk. ‘De jaren vliegen voorbij en wij met hen; leer ons zo onze dagen tellen dat wijsheid ons hart vervult.’ (Psalm 90:12) Tellen is hier niet calculeren, optellen en aftrekken, maar tellen in de zin van waarderen. Zoals in het lied Tel uw zegeningen zegt. We moeten de dagen van ons leven niet zomaar laten verstrijken. Bewust (be)leven.

Hoe ouder je als mens wordt, hoe meer je erbij stilstaat dat het leven meer is dan voedsel, het lichaam meer dan kleding (Matteüs 6:25). ‘Zoekt eerst het Koninkrijk van God’ (Matteüs 6:33) – dat gaat voorop. Dat leer je met vallen en opstaan. Er wordt veel van een mens gevergd. De derde leeftijd is niet zozeer een tijd van dolce far niente (zalig nietsdoen) maar wel van getuigen en genieten van wat God gegeven heeft en geeft. Een tijd van zaaien wordt gevolgd door een tijd van oogsten (Prediker 3).

De Bijbelse levenskunst van ouder worden gaat over vrucht dragen

Ouderen komt respect toe: ‘Eer uw vader en uw moeder’. (Exodus 20:12) Als de plaats van de mens in de samenleving wordt bepaald door macht of het geld, krijgt de sterkste de eerste plaats. En komt de zwakste dus op de laatste plaats. Wie niet meetelt, telt niet meer mee. Eerbied voor ouderen is niet gebaseerd op een prestatie of machtspositie maar op de achting die ieder mens toekomt. De ouderen hebben het leven doorgegeven. Gods zegen, Zijn wijsheid, Zijn wil en Zijn geboden zijn in een mensenleven richtinggevend geweest (Psalm 78: 3-4). Zo kan de oudere laten zien dat een goed leven – het leven zoals het bedoeld is – mogelijk is.

Abraham en Sara krijgen goddelijk bezoek in hun ouderdom. Niet vanwege hun levenseinde, maar om het geschenk van een kind op hun oude dag. Zo wordt duidelijk dat de Bijbelse levenskunst van ouder worden gaat over vrucht dragen, over ontvankelijkheid, waardoor op de oude dag, nieuwe dingen mogelijk zijn.

Tekst: © Ds. Harry Klaassens

PS Wilt u meer lezen? Lees dan Psalm 92:13-16, Prediker 12:1-5, Johannes 21:18. En wilt u er met elkaar over doorpraten of zelf dieper over nadenken? Gebruik deze vragen: 1. Kent u mensen in uw omgeving die voor u een voorbeeld zijn van ‘goed’ oud(er) worden? 2. Wat spreekt u aan in de Bijbelse levenskunst waardoor u fris en krachtig kunt oud(er) worden? 3. Welk thema zou u aan uw levensjaren van 60+ willen meegeven? En welk thema uw jaren van 70+?

Elisabeth is een magazine dat ingaat op actuele geloofs- en levensvragen van mensen van vandaag. Het biedt op persoonlijke manier bemoediging en steun vanuit het christelijk geloof. Dat gebeurt in een gevarieerde mix met verhalen van mensen over hoe zij het geloof vertalen naar hun dagelijks leven, met informatieve achtergrondartikelen en reportages over relevante thema’s, een pastorale vragenrubriek, herkenbare columns en gedichten. Er is ook volop plaats voor schitterende natuurfotografie, kunst, humor, psychologie en duurzaam leven. Het magazine richt zich op iedereen vanaf 50 jaar. Bent u nog geen abonnee? Bekijk dan onze abonnementen en word lid!

 

Reageren

* Door dit formulier te gebruiken, gaat u akkoord met de opslag en verwerking van uw gegevens door deze website.

Copyright © Royal Jongbloed All Rights Reserved